Online Giresun Platformu
Kol gücüyle havada çevrilerek patlatıldığı için adına kolçak denilmiş olmalı…
Havada, yere paralel daireler çizecek şekilde döndürülerek sert bir hareketle silah sesi gibi bir sesle patlatılmasına ise kolçak atmak denilir. Tabanca atmak, tüfek atmak, silah atmak gibi…
Gerçekten de bir yerde kolçak atılıyorsa silah atılıyor sanırsınız. Çoğunca kolçak sesiyle silah sesini ayırmakta zorlanır insan.
Kolçak yöremize ait eski bir eğlence aracı. Özellikle gençler arasında yaygındı 40 yıl önce, 50 yıl önce… Kolçak yapmak ayrı bir ustalık isterdi, kolçak atılmak ayrı bir beceri…
Köyümüz Yukarı Boğalı’ da yaygındı kolçak atmak. Gençler birbiriyle yarışırdı kolçak atmada… Kolçak atmak kol gücü isterdi öncelikle.
Şimdilerde ise ne kolçak yapan kaldı ne de kolçak atan!
Ancak yine de kolçak yapmasını ve atmasını bilenlere rastlamak mümkün… Sorduk soruşturduk, bu işi Bahtiyar Özdemir’in yaptığını öğrendik.
Ve kaybolmak üzere olan bu kültürel değerin en azından görüntülerde yaşamasını sağlamak için Bahtiyar Özdemir’le sözleştik. Kolçağın yapımını ve atılmasını kaydetmeye çalıştık imkânlarımız ölçüsünde…
Kolçak kendirin örülmesiyle yapılır. Kalından inceye doğru bir yılan gibi uzanır gider.
Boyu yaklaşık 1.5 metredir. Daha uzununu ve ağırını çevirmeye güvenenler yapabilirler.
Eskiden kendir ekimi yapılırken köyümüzde her ailenin ip, urgan ve sicim yapmak için küçük bir alanda kendir ektiği biliniyor.
Kendir bitkisinin dış kabuğundan örülerek yapılan kolçaklar daha ağır ve daha sağlam oluyordu.
Kalından inceye doğru örülerek oluşturulan kolçağın ucuna bir karış uzunluğunda bir de pülçek eklenir. Ağaçtan bir sapı vardır.
Bu saptan tutularak havada yere paralel şekilde birkaç defa çevrildikten sonra sert bir hareketle aşağıya doğru çekilir. Bir kamçı gibi havayı yaran kolçak o anda silah sesine benzer bir patlama sesi verir. Bu patlama arka arkaya birkaç defa sağlanabilir.
Artık kendir ekimi yasak! Biz de kolçak yapacak kendiri İstanbul’dan doğalgaz işi yapan firmalardan elde ettik. İşlenmiş ve sanayi ürünü kendirlerden yaptık çekim için kullanacağımız kolçağı…
Bahtiyar Özdemir üşenmedi ve bir kolçak ördü.
Ve, yine yorulmadı, kolçağın nasıl atıldığını da gösterdi.
Biz de geçmişten günümüze kültürel bir değeri tanıtmak için bu çekimleri yapmanın üstümüze düşen bir görev olduğunu düşündür.
Yapım malzemesi olarak kendirleri İstanbul’dan gönderen Mustafa Öztürk’e ve kolçakla ilgili yapılması gereken her şeyi yaparak kolçağı ve kolçak atmayı tanıtan Bahtiyar Özdemir’e teşekkür ederiz.
*Nihat Öztürk Şair Yazar Görele Şair ve Yazarlar Derneği Başkanı