Marmara için kritik eÅŸik: ‘Depremin vakti geldi, geçiyor!

Bursa’nın Gemlik ilçesinde meydana gelen 4,3 büyüklüğündeki deprem, İstanbul ve çevre illerde de hissedildi. Sarsıntının ardından akıllara olası Büyük Marmara Depremi geldi.

Jeoloji Profesörü DoÄŸan Perinçek, yaÅŸanan depreme iliÅŸkin CGTN Türk’e dikkat çeken açıklamalarda bulundu. Perinçek, “Büyük Marmara Depremi’nin vakti geldi, hatta geçti” ifadelerini kullanarak bölgedeki riskin altını çizdi.

“Beklenen büyük depremin zamanı geldi”

Gemlik’teki depremin Kuzey Anadolu Fayı’nın orta kolunda gerçekleÅŸtiÄŸini söyleyen DoÄŸan Perinçek, fay hattıyla ilgili ÅŸu noktalara deÄŸindi: “Åžu anda meydana gelen depremler, Kuzey Anadolu Fayı’nın orta kolunda gerçekleÅŸiyor. Bu fay hattının üç ana kolu bulunuyor:

• Kuzey Kol: Bu en tehlikeli hattır. Ä°zmit Körfezi’nden baÅŸlayarak Adalar civarından geçip TekirdaÄŸ güneyinden karaya çıkıyor.
• Orta Kol: Ä°znik Gölü, Gemlik, Bandırma, Erdek, Biga, Çan ve Bayramiç hattını takip eder. Bu kol Biga ve Çan üzerinden Çanakkale’ye, Bandırma ise Balıkesir’e baÄŸlıdır.
• Güney Kol: Edremit Körfezi çevresinden geçer.

En tehlikeli olan kuzey koldur. Bu hatta depremler yaklaşık 250 yılda bir tekrar eder. Orta kolda ise bu periyot biraz daha uzundur; 300, 400 hatta 500 yıl olabilir. Güney kolda ise depremler yaklaşık 300 yılda bir tekrar eder. ÖrneÄŸin, güney kolda Gönen’de 1953 yılında büyük bir deprem olmuÅŸtur. Bu bölge için büyük bir depremin yeniden olması için yeterli zaman henüz geçmedi.

Ancak kuzey kolda, yani Marmara Denizi içinde, son büyük deprem 1766 yılında gerçekleÅŸti. Yani bu kol için beklenen büyük depremin zamanı geldi. 1766 yılında iki büyük deprem meydana geldi: biri Orta Marmara’da, diÄŸeri ise TekirdaÄŸ açıklarında, Batı Marmara’da olmuÅŸtur.”

“EÄŸer yakın zamanda büyük bir deprem olacaksa….”

DoÄŸan Perinçek, olası büyük bir depremin hangi bölgelerde gerçekleÅŸebileceÄŸini anlattı: “GeçtiÄŸimiz aylarda da Orta Marmara’da, Silivri ve Marmara EreÄŸlisi açıklarında bir deprem yaÅŸandı. Bu bölge, 1766’daki depremin de merkezlerinden biriydi. Aynı yıl, TekirdaÄŸ civarında ikinci bir büyük deprem daha yaÅŸanmıştı.

Buna yabancı değiliz. Örneğin, 1999 yılında 3-4 ay arayla iki yıkıcı deprem yaşamıştık. 2023 Şubat depremlerinde ise bir ay içinde üç büyük deprem yaşandı. Hatta 6.6 büyüklüğünde iki deprem daha oldu, yani toplamda beş büyük depremden söz ediyoruz.

Dolayısıyla, Kuzey Anadolu Fayı’nın orta kolunda da peş peşe büyük depremler yaşanabilir. Büyük bir deprem, Marmara Denizi içinde, Marmara Adası ile Tekirdağ arasında gerçekleşebilir. Bir diğeri ise daha güneyde, Gemlik-Bandırma-Biga-Çan-Bayramiç hattında olabilir.

Gemlik Körfezi’nin aktif olduğunu biliyoruz. Geçen yıl da burada beşin üzerinde depremler yaşandı; adeta bir deprem fırtınası oldu. Burası ciddi anlamda hareketli bir bölge.

Ben bu bölgeyi hem Kuzey Anadolu Fayı’nın kuzey kolu, hem de orta kolu açısından önemsiyorum. Gemlik civarında meydana gelen depremlerin, enerjiyi batıya – yani Bandırma ve Biga yönüne – aktardığını düşünüyorum. Aynı ÅŸekilde, kuzey kolda Silivri açıklarında olan son depremden sonra da enerjinin batıya, TekirdaÄŸ önlerine yönlendiÄŸi kanaatindeyim.

Sonuç olarak, her iki kolun enerjisinin de batıya ve güneybatıya – Bandırma ve Biga dolayına – yönlendiÄŸini düşünüyorum. EÄŸer yakın zamanda büyük bir deprem olacaksa, bu iki bölgeden biri olasılıkla Gemlik-Bandırma-Biga hattında, diÄŸeri ise TekirdaÄŸ açıklarında, yani Marmara Adası ile TekirdaÄŸ arasında gerçekleÅŸebilir.”

“Bu konuda ciddi anlamda endiÅŸeliyim”

GeçmiÅŸte yaÅŸanan depremlerin günümüzde gerçekleÅŸebilecek depremler için örnek teÅŸkil ettiÄŸini söyleyen Perinçek, ‘depremin vakti geldi de geçiyor’ dedi: “GeçmiÅŸte bu bölgelerde birçok antik kentimiz vardı. ÖrneÄŸin, Biga yakınlarında Parion Antik Kenti, Erdek yakınlarında Kyzikos (Krizos) Antik Kenti, Marmara EreÄŸlisi yakınlarında ise Perinthos Antik Kenti bulunuyor. Bu antik kentler tarih boyunca defalarca depremlerle yıkıldı.

Bunu neden söylüyorum? Çünkü geçmiÅŸteki depremlere bakarak fayların davranışlarını anlamaya çalışıyoruz. ÖrneÄŸin, Kuzey Anadolu Fayı’nda depremlerin ortalama 250 yılda bir tekrarlandığını söylüyoruz. Bu elbette bir ortalama; 200 yıl da olabilir, 300 yıl da. Ancak ÅŸu anda Kuzey Kolu’nun Marmara Denizi’nin batısındaki segmentinde, yani batı Marmara’da, bu sürenin üzerine çıkmış durumdayız. Yani depremin vakti geldi, hatta geçiyor diyebiliriz.

“Büyük Marmara Depremi” demek daha doÄŸru olur; çünkü “Ä°stanbul Depremi” ifadesi yanıltıcı olabilir. Depremin merkez üssü Marmara Denizi’nin ortasında veya batısında olabilir. Bu nedenle Marmara Depremi demek daha yerinde bir tanımdır. Bu deprem gerçekleÅŸtiÄŸinde ilk olarak TekirdaÄŸ, ikinci sırada Çanakkale ve Bursa, üçüncü sırada ise Ä°stanbul etkilenecek diye düşünüyorum.

Öte yandan, Gemlik’te dün ve bugün meydana gelen depremler beni açıkçası endiÅŸelendiriyor. Geçen yıl da benzer ÅŸekilde Gemlik Körfezi’nde depremler yaÅŸanmıştı. Åžimdi bu son depremleri de dikkate aldığımızda, bu hareketliliÄŸin daha batıdaki Bandırma, Erdek ve Biga civarındaki fay hatlarını tetikleyebileceÄŸini, onlara enerji transfer ettiÄŸini düşünüyorum. Bu nedenle çok açık bir ÅŸekilde belirtmek isterim: EndiÅŸeliyim. Bu konuda ciddi anlamda endiÅŸeliyim.”