Online Giresun Platformu
Yaz aylarının kâbusudur orman yangınları. Evleri tamamen ahşaptan yapılı bir orman köyü çocuğu olarak orman yangınlarında bir hayli mesafe aldığımızı söyleyebilirim. Bu bayramda da köyümüzün ormanlarını dolaşıp yangın gözetleme kulelerine kadar çıktık. Bilmeyenler için yangın gözetleme kuleleri bölgenin en yüksek tepesi üzerinde 360 derecelik bir açı ile bir kaç ilçe sınırlarını görebilecek açıdadır. Bir bakıma seyir kuleleridir. Ormanlar çocukluğumuza göre gayet bakımlı hatta kanaatimce gereğinden fazla seyreltilmiş durumdadır. İki çam ağacı arasındaki mesafe 5 metrenin üzerindedir. Son birkaç yıldır da bölümlere ayrılan ormanlar ciddi bir iyileştirme çalışmasına tabi tutulmuştur. Son 50 yılda orman köylerinde birkaç genç kaldı ise sırf her yıl bu ormanlarda yapılan düzenleme ve kesimlerden kazanılan para ve yapılan sigorta etkili olmuştur. Ormanları gezerken gördüklerimi ayrıntılı olarak not almak hatta yetkililerle müzakere etmek istiyordum. Ama güzel vatanımızda ardı ardına çıkan orman yangınları bana bu yazıyı bir an önce yazmamı gerektirdi.
Mesela en çok müzakeresini yapmak istediğim konu ormanlar acaba gereğinden daha fazla mı seyreltiliyor. Yaz aylarında %10 altına düşen nem bu yıl olduğu gibi kurak geçen yıllarda toprağı ve üzerindeki gıvışları (kuru dal yaprak) gereğinden fazla kurutup yangınlara davetiye mi hazırlıyor. Bu konu üzerinde ülkemizde bir araştırma var mıdır bilmiyorum. Ayrıca gereğinden fazla seyreltilen ormanda kuraklık ve kuru hava sebebi ile yer yer büyük ağaçların da kurumaya başladığını gördüm.
Diğer taraftan seyreltilen ağaçların arası tohumlama olması için sürülmüş ancak kuraklık tohumların hayat bulmasını engellemiş yani bu bölgelerde bir tane bile yeni biten çam sürgünü görmedim desem yeridir. Küresel ısınma ormanlarımızın geleceğinde birinci etken haline geliyor. Orman fakültelerimizde bu iklim değişikliği ve meteorolojik olaylar gerektiği gibi okutuluyor mu, hatta kesim, seyreltme ve dikimlerde meteorolojiden Orman mühendislerimiz bölge şeflerimiz ne derece istifade ediyorlar bunu merak ediyorum. Şüphesiz ormanlarımızı iyileştirelim ama hiç değilse bunu önümüzdeki bir yıllık hava durumunu da göz önüne alarak yapalım. Emekler zayi olmasın.
Orman yangınlarında ilk dumanın görüldüğü andan itibaren geçen her dakika önemlidir. Eğer yangın yerden henüz yükselmemişse yani ağaç yapraklarına çıkmamışsa bu yangını söndürmek çok daha kolaydır. Yanımda bulunan ve birkaç orman yangınına müdahale eden köylümüz diyor ki yangın 70-80 metre yükselebiliyor o buna yangın hortumu diyor. Bu yangın hortumları yere vurduğunda altında ne varsa kül ediyor, bölgede böyle bir olayda hortumun müdahale aracının üstüne düşmesi iki orman işçisinin hayatına ve aracın yanmasına mal olmuş.
Orman yangınlarına müdahale oldukça hızlı karar almaya ve yangın alanını rüzgârın yönüne göre çevirmeye bağlıdır. Konuştuğum bir Orman bölge şefi eğer yangın büyümüşe belli bir alanın yanmasını göze alıp en müsait bölge bulunarak önünü kesmek gerektiğini yangının sıçrama imkânlarını bertaraf etmenin çok önemli olduğunu bu uygulamaya geçildiğini ve bu şekilde orman yangınlarında can kaybının en aza indirildiğini söyledi. Türkiye’nin bu konuda birçok ülke Orman teşkilatına da eğitim verecek duruma geldiğini anlattı.
Yangın alanlarının yakınında hemen başka bir yangının başlamasındaki etkenlerden biri de Orman içerisinde yaşayan ve yangın bölgesinde kalan hayvanların can havli ile kaçıp başka bir yerde can verirken orada da yeni bir yangının başlamasına sebep olmaları. Ağaçlardaki sakızlı kozalakların yanması da rüzgârın etkisi ile birkaç yüz metre ileriye fırlamalarına sebep oluyor. Çocukluğumda köyümüzde çıkan köy yangınında ahşap ağaçları birbirine bağlamakta kullanılan çivilerin nar gibi kızararak ağaçtan kurtulup 500 metre ötedeki anızları tutuşturduğuna şahit oldum.
Diğer taraftan ekilmeyen araziler sebebi ile ormanlar köylerin içine kadar girmiş, Allah korusun köyde bir yangın çıksa ormana sıçraması veya ormanda başlayan yangının yerleşim alanını etkilemesi kaçınılmaz hale geliyor. Yeni kadastro geçecek yerlerde bu konulara da dikkat edilmesi gerekir.
Tüm bu soruları çekildiğimiz ve birkaç gün sonra unutulacak kısır çekişmelerden uzaklaşarak tartışmakta yarar var. Yoksa birkaç gün içinde ekranlar yangın uzmanları ile dolacak…