Online Giresun Platformu
Alucra ilçesi, Karadeniz Bölgesi’nin Doğu Karadeniz Bölümü’nde, Giresun ilinin iç kesimlerinde ve Giresun Dağları’nın güneyinde yer almaktadır. Yeşilırmak’ın Kelkit kolunun havzasında yer alan ilçe, doğuda Gümüşhane’nin Kürtün ve Torul ilçeleri güneydoğuda Gümüşhane’nin Şiran ilçesi, güneyde Giresun ilinin Çamoluk ilçesi, batıda Şebinkarahisar ilçesi, kuzeyde Yağlıdere ilçesi, kuzeydoğuda Güce ilçesi, kuzeybatıda ise Dereli ilçesi ile çevrili durumdadır.
İlçe, Giresun il merkezine 131 km iken, Şebinkarahisar ilçe merkezine 41 km, Çamoluk ilçe merkezine 56 km uzaklıktadır.
Alucra ilçesi, ortalama yükseltisi genellikle 1000 m’nin üzerinde ilçe merkezi yükseltisi 1400 metredir, dağlık-tepelik alanlar, aşınım yüzeyleri, düzlük alanlar ve vadilerin bulunduğu nispeten engebeli bir topoğrafyaya sahiptir.
Alucra ilçesinin kuzeyinde Giresun Dağları, güney kesiminde ise Berdiga (Sarıçiçek) dağları hâkim rölyefi meydana getirmektedir. Giresun Dağları, diğer Karadeniz dağları gibi kıyıya paralel uzanan ve az geçit veren, kıyının hemen gerisinde bir set şeklinde uzanmış dağlardır. Giresun Dağları, doğudaki Gümüşhane ve Rize Dağları kadar olmasa da yer yer 3000 m’yi geçen yükseltilere sahiptir.
Alucra ilçesinin güney kesimindeki en dikkat çekici dağlık alan olan Berdiga (Sarıçiçek) Dağları kütlesi, Karadeniz dağlarının güneydeki son sıralarını oluşturmaktadır Berdiga Dağları’nın en yüksek noktası, 2347 m yüksekliğindeki Berdiga Tepesidir.
En önemli düzlük, ilçe merkezinin de konumlandığı Alucra düzlüğüdür. Alucra Düzlüğü, batıda Şebinkarahisar, doğuda da Şiran ovası ile ayrılmaktadır. Bunlara ek olarak aşınım yüzeyleri, vadiler, Tepesidelik Obruğu, Arda Mağarası da ilçedeki dikkat çekici yerlerdir.
Alucra ilçesindeki hidrografik unsurlardan özellikle akarsular ve kaynaklar ön plandadır. En önemli akarsular, Kelkit ırmağının kollarından olan Avutmuş Çayı’nın kollarından oluşmaktadır. Bağırsak Deresi, Moran Çayı ile buluşup, Büyük ırmak olarak adlandırılan akarsuyu oluşturmaktadır. Büyük Irmağa, Berdiga Dağları’ndan kaynağını alan Musluca Dere’nin katılması ile Alucra Çayı meydana gelir. Alucra Çayı, Şebinkarahisar’da Avutmuş Çayı olarak bilinmektedir ve Şebinkarahisar’da Kelkit ırmağına dâhil olur.
Kelkit ırmağı ise Yeşilırmak’a karışmaktadır. Alucra ilçesinin Aktepe Köyü yakınlarında Hayran Kaplıcası olarak bilinen bir sıcak su kaynağı da bulunmaktadır.
Alucra ilçesi doğal çevre özelliklerinin yanı sıra beşeri çevre özellikleri bakımından da ilgi çekici özelliklere sahiptir.
Alucra isminin kökeniyle ilgili çeşitli rivayetler bulunmaktadır. Bu rivayetlerden en çok bilinenleri ise Alucra isminin burada yabani olarak yetişen Aluç bitkisinden veya “el ücra” kelimesinden geldiğine dair olanlarıdır.
Alucra, tarihin derinliklerine doğru giden köklü geçmişi ve birbirinden farklı kültür ve medeniyetlerin günümüze kadar ulaşan miraslarıyla dikkat çekmektedir.
Alucra yöresinin yerleşimi oldukça eski dönemlere kadar uzanmakta, milattan önceki yıllardan itibaren yerleşime açıldığı anlaşılmaktadır. Bölgede kurulan en eski siyasi birlik olarak Hititlerden söz edilmektedir. Bunları takiben Medler, Kimmerler, İskitler, Persler, Romalılar, Bizanslılar ve Türkler hâkimiyet kurmuşlardır.
Türklerin bu bölgeye yerleşmeleri VII. yüzyıldan sonra başlamaktadır. Özellikle X. yüzyılda İç Asya’dan Hazar Denizi’nin kuzeyinden ve güneyinden Anadolu’ya kitleler halinde Türk göçü olmuştur. Bu dönemlerde Alucra havalisinde de özellikle Uz (Oğuz) ve Kıpçak boylarının Koman, Çakmak ve Çamoluk yörelerinde de yerleşmekte oldukları anlaşılmaktadır.
Osmanlı hâkimiyetinden önce bölgede çeşitli Türk beylik ve devletleri hükümran olmuştur. Bu bağlamda bölgede Danişmentli, Mengücüklü, Saltuklu, Anadolu Selçukluları, Eretna, Kadı Burhaneddin Ahmet, Mutahharten, Akkoyunlu, Karakoyunlu gibi Türk devlet ve beylikleri hüküm sürmüştür.
Fatih Sultan Mehmet döneminde Osmanlıların Akkoyunluları Otlukbeli Savaşı’nda yenmesiyle 1473 tarihinde Alucra ve çevresi Osmanlı devletinin egemenliğine girmiştir.
Yazı dizimiz devam edecek…