Nasıl Bir Eğitim Sistemi-1*

Herkes ve her toplum gelecek nesillerini daha bilgili ve donanımlı, ülkesi ve milletinin değerleri ile barışık, dünyayı iyi okuyan ve anlayan dünya ile rekabet edecek şekilde yetiştirmeye çalışıyor.

Eğitimin milli ve aynı zamanda evrensel değerleri içermesi gerekmektedir. Öğretimin eğitimle birlikte yürütülmesi önemlidir. Eğitimle; aklı hür, vicdanı hür, irfanı hür kendisine yeterli ve  doyumlu, dünyada olan biteni fark eden ve başkasının dertlerine duyarlı bireyin yetişmesi amaçlanır.

Hz. Ali “Çocuklarınızı kendi zamanınıza göre deÄŸil, onların yaÅŸayacağı çaÄŸa göre yetiÅŸtirin” der. Bu sözün ne dediÄŸini ne kadar anlar ve gereÄŸini ne kadar yaparız. Biz, veliler ve toplum olarak çocuÄŸu koruma ve kollamadan öteye geçirecek, gelecekte yaÅŸayacak çocuklarımızı daha öz güvenli, donanımlı, kendisine ve çevresine saygılı, kendi ayakları üzerinde durabilen, kendisi olan, baÅŸka benliklerle buluÅŸan, daha büyük benlere ulaÅŸan, çağının insanı çağının üstünde deÄŸerleri ve arayışları olan hem anın deÄŸerini bilen hem de geleceÄŸi inÅŸa eden insanlar olarak nasıl evde yetiÅŸtirebilir, okullarda eÄŸitebiliriz?

3 çocuk yetiştirmiş, okul aile birliklerinde bulunmuş, konuya duyarlı bir veli olarak sizlerle eğitim hakkındaki görüşlerimi paylaşmak istiyorum.

Eğitimin muhatabı insandır. İnsanın iyi tanımlanması, her bir kabiliyet ve yönünün eğitim süresince geliştirilmesi ve doyurulması gerektiğine inanıyorum. insanın akli, kalbi, bedeni, sosyal ve beceri olarak geliştirilmesi gereken yönleri bulunmaktadır. Bunların her birinin ihtiyacı eğitim süresince ailede, okulda ve toplumda karşılanması gerekir.

Malumat ve muamelat bilgisi önemlidir ancak bizim daha adil ve merhametli, daha paylaşımcı ve sorumluluk sahibi olmamız için yeterli değildir. Eğitimin içerisine aşkın bir anlayışı getirmeliyiz.

Eğitimi ben 5 M ile formalize ediyorum. Her bir M de birbiri ile ilişkili 2 M den oluşuyor. Bunları sırasıyla açıklayacağım.

• Merhamet ve Muhabbet eÄŸitimi
• Mesuliyet ve Mücadele eÄŸitimi
• Merak ve MükaÅŸefe (KeÅŸif) eÄŸitimi
• Meslek ve MeÅŸgale ( Hobby) eÄŸitimi
• Malumat ( bilgi) ve Muamelat (iliÅŸkiler ve iÅŸlemler bilgisi) eÄŸitimi.

Eğitimin; bir alıcısı: öğrenci, vericisi: öğretmen ve aile, ortamı: okul ve sokaktır.

Burada özne öğrencidir. Bütün kurulan ortamlar öğrenciyi kuşatır, ona bir şeyler söyler ve çağrıştırır.
Eğitimle insanın akli, ruhi, bedeni, estetik, işlevsel düşünme, karar alma, sorun çözme ve el becerileri geliştirilir.

Eğitimde oluşturulan her imkân ve ortam çocuğun dış dünyayı algılama, kabiliyetlerini fark etme ve geliştirme, ortama uyum ve esnek karar alma süreçleri etkileşimli olarak gelişir.

Öğrencinin önünde en önemli figür ve karakter öğretmendir. Çocuk eğitimle birlikte ilk defa babasından daha çok bilen biriyle karşılaşır, ailesinden aldığı ile okulda verilen arasında sürekli gelgitler yaşayarak gelişimini sürdürür ve kendini bulur.

Öğretmenlerin iyi yetiştirmesi ve maaş olarak tatmin edilmesi gerekir. Öğretmenin mutlu ve huzurlu olduğu bir okulda öğretmen kendisini eğitime ve öğrencilerine verebilir. Eğitim ortamının sağlıklı bir etkileşime dönüştürülmesinde velilerin rolü çok büyüktür. Artık eğitim, yalnız kendi çocuğunun iyi eğitim alması değil, eğitim ortamının ve çevresinin iyileştirilmesi ve geliştirilmesidir. Bu aşamada Veli olarak yapacağımız katkı ve katılımlar önemlidir.

Okul binadan ibaret değildir. Binaları şerefli kılan adanmış ve mesleğini seven Öğretmenlerin oluşturduğu ortamdır. Biz çocuğumuzu okula değil öğretmenlere emanet ederiz. Öğretmenin idealizmi ve adanmışlığı, meslek bilgisi ve sevgisi, öğrenci ile ilgisi ve verici olması kadar çocuklarımız alıcı olurlar, okulu ve öğrenmeyi severler.

Şimdi yukarıda ifade ettiğim 5M’yi tek tek açıklayacağım.

Merhamet ve Muhabbet EÄŸitimi

EÄŸitimin ilk ve en temel konusu “merhamet ve muhabbet” olmalıdır.

Merhamet; içimizde bizi iyiliğe çağıran, bir birimize karşı bizi duyarlı kılan, vicdanımızı besleyen; iyiliğe, güzelliğe ve doğruya bizi yönelten ana damardır. Merhamet, bütün insana yakışan erdemlerin mayasıdır.

Merhamet eğitimi ile insanla ve diğer canlarla aramızdaki bağı; cömertlik, şefkat sevgi, adalet, insaf, nezaket, vefa ve empati ile kurarız.

Bu eğitim bütün bilgilerin esasıdır. Yeterince merhamet eğitimi almayan, bu konuda teşvik edilmeyen bireyler kalben eksik olurlar, insanlarla sahici ve samimi, geliştirici ve yapıcı bir ilişki kuramazlar.
Merhamet yoksunu, “enayi olma” söylemi ile yetiÅŸtirilen kiÅŸiler; bencil ve herkesin kendilerine hizmet edeceÄŸini zanneden geçimsiz, acımasız, duygusuz ve güvensiz insanlar olurlar.

Küçüklere ve zayıflara şefkat etmek, gelişimine katkı sağlamak, sorumluluk almak bu eğitimin içinde olmalıdır.

Bu eğitim uygulamaya yönelik bir eğitimdir. Okulda ve mahallede ihtiyaç sahiplerini belirlenmesi, yaşlıların ziyaret edilmesi, ihtiyaçlarının giderilmesi, afetlerde okullarda kampanyalar yapılması, yardım edilmesi, insana hem anlam yükler, hem de paylaşmanın mutluluğunu yaşatır.

Merhamet; haksızlığa karşı sesimizi yükselttiren, adil ve cesaretli olmamızı sağlayan, bize fark etme yetkinliği veren, duyarlılık ve duruş kazandıran temel duygumuzdur.

Merhamet; bizi sabır ve şükürden, aftan ve bağışlamadan, tevazudan ve alçak gönüllülükten, hoş görüden ve barıştan, şefkat ve cömertlikten yana sürekli besler.

Ahlakın temeli merhamettir. Ahlak diÄŸer canlılara karşı sorumluluk duymak, “kendimizi için istediÄŸimizi baÅŸkası için de istemektir”.

Ancak merhameti, cesareti ve gayreti olan insanlar bütünlük duygusuna erişebilirler.

Merhamet eğitimin muhabbet, sevgi ve sohbet eğitimiyle desteklenmesi gerekir. Anne, babaya ve büyüklere hürmet etmek, aramak, hal hatıralarını sormak, ihtiyaçlarını gidermek bunun birer yansımasıdır.

Muhabbet; varlığa karşı sevgi beslemek, diğerini anlamlı ve özgün bilmek, onun var olma ve kendini ifade etme hakkına saygı duymaktır.

Muhabbet, bize aşkınlık verir; tanımaya, anlamaya, katılmaya ve sevmeye sevk eder, sohbete zemin oluşturur. Muhabbet; aklımıza güzellik, işlerimize estetik, davranışımıza nezaket katar.

Muhabbet; güzellik duygumuzu besleyen; davranışlarımıza incelik, zarafet, nezaket, samimiyet katan, gönülleri buluşturan sevginin ifadesidir.

Muhabbetle karşımızdakini önemser, herkesin bu âlemde bir anlamı ve anlatacak bir hikayesi olduğunu biliriz. O hikayeler de kendimizden bir şeyler olduğuna tanık oluruz.

Merhamet ve muhabbet, kendimiz olma yolculuğunda bizi sürekli coşkulu ve üretken, yapıcı ve paylaşımcı yapar.

• Ä°nsan iyilik yapa yapa merhameti kendisine hal edinebilir.
• Merhamet ve muhabbet kalbimize hafiflik, aklımıza ışıktır.
• Onlarla sever seviliriz, iÅŸi kolay tutarız, hayatı anlamlı ve yaÅŸanabilir kılarız.
• Onlarsız bilgi yük, hayat yorgunluktur. (Devamı gelecek)

*Avni Çebi – Elektronik ve HaberleÅŸme Mühendisi